Jak gęsto i kiedy sadzić tuje smaragd lub brabant?

Tuje smaragd i brabant to najczęściej wybierane gatunki na żywopłoty. Posadzone przy ogrodzeniu zapewniają prywatność oraz chronią przed kurzem i hałasem. Doskonale komponują się z innymi roślinami w ogrodzie, a także stanowią dla nich atrakcyjne tło. Sprawdź, kiedy sadzi się tuje i w jakiej odległości, aby stworzyły gęstą, zieloną ścianę.

Kiedy sadzić tuje: wiosna czy jesień?

Sadzenie tui może się wydawać prostym zadaniem, jednak błędy popełnione na tym etapie są problematyczne do usunięcia. Warto kierować się kilkoma podstawowymi zasadami. Dzięki temu tuje będą rosły zdrowo i zachwycały pięknym wyglądem. Jednym z czynników, który warunkuje prawidłowy rozwój żywotników, jest odpowiedni termin ich sadzenia.

Kiedy sadzimy tuje? Termin zależy głównie od rodzaju zakupionych sadzonek. W sprzedaży dostępne są:

• tuje w doniczkach,
• tuje kopane z gruntu – z gołym korzeniem lub balotowane.

Tuje kupowane w pojemnikach mogą być sadzone przez cały okres wegetacyjny, poza okresami suszy i przymrozków. Uprawiane są bowiem w doniczkach, przez co mają cały system korzeniowy, który jest dobrze rozwinięty.

Natomiast tuje z gruntu, zarówno z gołym korzeniem, jak i bryłą korzeniową zawiniętą w jutę (balot), sadzi się wiosną lub jesienią. W zależności od warunków atmosferycznych może to być od połowy marca do przełomu kwietnia i maja. Trzeba mieć świadomość, że tuje kopane z gruntu mają skrócony system korzeniowy, przez co w upalne dni nie są w stanie pobierać odpowiedniej ilości wody i transportować jej do górnych części rośliny. Dodatkowo podczas wysokich temperatur transpiracja (parowanie wody) z masy zielonej jest bardzo duża.

Jesienią termin sadzenia tui także uzależniony jest od temperatur. Warto wiedzieć, że w szkółkach kopane są one dopiero, gdy kończą okres wegetacji (wysokie temperatury sprzyjają dalszemu wzrostowi). Zatem do sprzedaży trafiają pod koniec sierpnia lub na początku września. Tuje można sadzić do przełomu października i listopada. Trzeba jednak pamiętać, że na nowym miejscu powinny znaleźć się najpóźniej sześć tygodni przed pierwszymi mrozami.

Co ważne, tuje sadzone wiosną lub latem są bardziej narażone na przesychanie. Wymagają zatem intensywnego podlewania. Jesienią panują natomiast niższe temperatury, a poziom wilgotności gleby jest większy.

Jakie tuje wybrać? Tuja smaragd czy brabant?

W sklepach ogrodniczych dostępne są różne gatunki tui. Dużą popularnością cieszą się zwłaszcza odmiany smaragd oraz brabant.

Tuja smaragd (żywotnik zachodni) z rodziny cyprysowatych ma delikatne, ciemnozielone gałązki o niemal szmaragdowej barwie, które nie brązowieją zimą. Charakteryzuje się stożkowym, zwartym pokrojem i dość umiarkowanym tempem wzrostu – 10–15 cm w górę oraz 15–20 cm przyrostu bocznego. Osiąga 3–5 m wysokości. Tuja smaragd nie wytwarza dużej liczby szyszek. Doskonale sprawdzi się zarówno jako soliter, jak i w grupach roślin. Tworzy także gęste szpalery i żywopłoty.

Warto wiedzieć, że tuje smaragd są dość wymagające. Preferują słoneczne, ciepłe stanowiska, a także żyzne, przepuszczalne i wilgotne podłoże. Na stanowiskach silnie zacienionych mogą uzyskiwać luźniejszy pokrój i tracić swój ciemnozielony odcień. Odmiana smaragd wytwarza płytki system korzeniowy, co sprawia, że jest wrażliwa na suszę, w tym także suszę fizjologiczną. Zaniechanie podlewania tui zimą, podczas odwilży, powoduje zasychanie pędów, a niekiedy całych krzewów. Jest ona też dość wrażliwa na choroby grzybowe.

Równie popularna jest odmiana brabant, czyli najszybciej rosnąca tuja o kolumnowym pokroju. Już po 10 latach osiąga 3,5 m wysokości i może dorastać nawet do 10 m (chociaż jest to dość rzadkie). Przyrost roczny w górę to 30–40 cm, a w sprzyjających warunkach może to być nawet 60 cm. Natomiast przyrost boczny wynosi 40 cm.

Cechą charakterystyczną tui brabant jest jasnozielone wybarwienie, które niestety zimą brązowieje. Ta odmiana ma także tendencję do wytwarzania dużej liczby szyszek. Wymaga dość żyznej i wilgotnej gleby. Jest jednak dość odporna na choroby grzybowe oraz wytrzymała na niskie temperatury. Tuja brabant polecana jest zwłaszcza na wysokie żywopłoty formowane.

Czytaj więcej: Jak należy podlewać tuje? >>

Jaka gleba dla smaragdów i brabantów?

Sekretem zdrowo i ładnie rosnących tui jest odpowiednie podłoże, o którego jakość trzeba zadbać już na etapie sadzenia krzewów. Właściwy rodzaj gleby i odczyn pH zapewniają żywotnikom najlepsze warunki do wzrostu.

Jaka ziemia pod tuje? Wymagania glebowe zarówno odmiany smaragd, jak i brabant są takie same. Żywotniki preferują podłoże o odczynie kwaśnym lub lekko kwaśnym, którego wartość pH wynosi od 4,5 do 5,5. Taka ziemia zapewnia im optymalną możliwość pobierania i przyswajania składników pokarmowych.

Warto wiedzieć:

• Zbyt kwaśna ziemia (niskie pH – poniżej 4,5) utrudnia pobieranie magnezu, którego niedobór powoduje brązowienie igieł.
• Zbyt zasadowe podłoże (wysokie pH – powyżej 6) powoduje niedobór żelaza. W efekcie zakłócony zostaje metabolizm i przebieg procesu fotosyntezy – pędy żółkną, a następnie usycha cała tuja.

Oprócz wartości pH ważny jest także rodzaj gleby, który decyduje o możliwościach magazynowania wody. Tuje tworzą płytki system korzeniowy, dlatego preferują podłoże piaszczysto-gliniaste, żyzne i wilgotne. Jeżeli ziemia w miejscu, w którym planujemy posadzić tuje, nie spełnia tych warunków, trzeba ją odpowiednio przygotować.

Ziemia piaszczysta jest lekka i szybko wysycha. Woda spływa do głębszych warstw, wypłukując składniki pokarmowe, które stają się niedostępne dla płytkich korzeni tui. Aby użyźnić glebę piaszczystą, należy zwiększyć jej zdolność magazynowania wilgoci i substancji odżywczych. Można to zrobić, mieszając ziemię z torfem podczas sadzenia tui.

Z kolei ziemia gliniasta jest ciężka. Ma zdolność magazynowania wody i składników pokarmowych, ale jest słabo napowietrzona. Pamiętajmy, że system korzeniowy tui do prawidłowego wzrostu potrzebuje także powietrza. W przeciwnym razie krzewy uschną. Aby zapewnić właściwą cyrkulację powietrza wokół korzeni, podłoże gliniaste należy wymieszać z torfem, który w tym przypadku rozluźni jego strukturę.

Co ważne, ziemię pod tuje można także wymieszać z kompostem, hydrożelem czy mikoryzą. Nie można jednak pomijać torfu.

Jak sadzić tuje smaragd i brabant?

Sadząc tuje, zarówno smaragd, jak i brabant, należy pamiętać o:

• wyborze metody sadzenia tui (kopanie rowu lub dołków),
• głębokości sadzenia tui,
• odległości między poszczególnymi tujami, ale także między tujami a ogrodzeniem.

Istnieją dwa sposoby sadzenia tui. Możemy wykopać dołki pod każdą sadzonkę lub rów. Pierwsza metoda sprawdzi się w przypadku pojedynczych krzewów lub sadzenia tui jako soliterów. Trzeba jednak pamiętać, że dołki powinny mieć odpowiednią wielkość (muszą być minimum 2 razy większe od korzenia sadzonki), aby móc swobodnie wymieszać ziemię z torfem i umieścić w nich system korzeniowy roślin.

Sadząc tuje na żywopłot, lepiej wykopać rów. Jest to szybszy i przynoszący więcej korzyści sposób na sadzenie żywotników. Dzięki temu pozbędziemy się z podłoża np. resztek starych korzeni, co jest korzystne dla młodych sadzonek tui. W rowie łatwiej także rozmieścimy sadzonki w równych odległościach. Jego głębokość i szerokość powinna być zawsze 2 razy większa od korzenia tui. Przykładowo, dla żywotników o wysokości do 2 m odpowiednie wymiary rowu to 40 cm × 40 cm. Dla wyższych krzewów głębokość powinna wynosić ok. 60 cm.

Jak głęboko sadzić tuje? Zaleca się, aby szyjka korzeniowa krzewów była równo z ziemią lub trochę poniżej. Tuje można bowiem sadzić głębiej niż inne rośliny, ponieważ z pnia wyrastają nowe korzenie przybyszowe. Z czasem stworzą one system korzeniowy. Warto także sadzić tuje w niewielkim zagłębieniu (ok. 5 cm niżej niż poziom gruntu w ogrodzie). Dzięki temu zyskamy miejsce na ściółkowanie korą, a dodatkowo woda podczas podlewania nie będzie spływać.

Uwaga! Sadząc tuje, należy umieścić system korzeniowy w dołku lub w rowie w pozycji pionowej. Niewłaściwe ułożenie korzeni (np. podwinięte do góry) prowadzi do zahamowania wzrostu krzewu, a w niektórych przypadkach nawet do jego usychania.

Czytaj więcej: Jak i kiedy przycinać tuje? >>

W jakiej odległości sadzić tuje?

Odpowiedź na pytanie, co ile sadzi się tuje, zależy od efektu, jaki chcemy osiągnąć. Znaczenie ma także wybrana odmiana żywotników.

Jak gęsto sadzić tuje smaragd? Jeżeli chcemy uzyskać żywopłot z prześwitami, odstęp pomiędzy sadzonkami powinien wynosić od 80 do 100 cm. Pamiętajmy, że tuja smaragd posadzona jako soliter urośnie do sporych rozmiarów. Przy 5–8 m wysokości będzie miała 1–2 m szerokości. Natomiast jeżeli tuje smaragd mają tworzyć gęsty żywopłot, należy je sadzić w rozstawie co 50 cm. Ich gałęzie są bowiem dość krótkie i wiotkie.

Jak gęsto sadzić tuje brabant? Aby uzyskać żywopłot z prześwitami, należy zachować odstęp pomiędzy sadzonkami wynoszący ok. 100 cm. Jeżeli zależy nam na gęstym, zielonym ogrodzeniu, rozstaw musi być mniejszy. Odmiana brabant ma długie i gęste pędy, więc sadzonki rozmieszcza się co 60–80 cm.

Uwaga! W przypadku sadzenia tui na żywopłot odstęp pomiędzy sadzonkami powinien być zawsze taki sam.

Warto również pamiętać o kilku ważnych kwestiach:

• Zbyt duża odległość między tujami sprawia, że krzewy (z uwagi na dobry dostęp do światła) rozrastają się bardziej na boki niż do góry.
• Zbyt mała odległość między tujami powoduje, że krzewy rywalizują ze sobą o dostęp do światła, wody i składników pokarmowych. To powoduje ich osłabienie, ale także silniejszy przyrost w górę (stają się wąskie i nieproporcjonalne).

Sadząc żywotniki, należy pamiętać także o zachowaniu odpowiednich odstępów od ogrodzenia i innych obiektów. Z czasem krzewy się rozrosną, a zbyt mała odległość utrudnia przeprowadzanie zabiegów pielęgnacyjnych, np. przycinanie. Jak sadzić tuje przy płocie? Należy zachować odległość ok. 1 m, aby móc swobodnie poruszać się z obu stron żywopłotu.

Pielęgnacja tuj: co robić, aby rosły szybko i zdrowo?

Zapewnienie tujom odpowiednich warunków do wzrastania na etapie sadzenia to połowa sukcesu. Ważna jest także dalsza pielęgnacja krzewów. Kluczowym zabiegiem warunkującym idealny wygląd żywopłotu przez długie lata jest podlewanie. Warto wiedzieć, że w 95% przypadków przyczyną usychania tui jest nieodpowiednie nawadnianie.

Dla optymalnego wzrostu tuje potrzebują także składników odżywczych. Konieczne jest zatem stosowanie nawozów mineralnych lub naturalnych, które dostarczają odpowiednią dawkę substancji pokarmowych oraz utrzymują właściwy poziom kwasowości gleby. Nawożenie tui przeprowadza się od wiosny do połowy lata (lipca). Późniejsze stosowanie preparatów powoduje, że krzewy nie zdążą się odpowiednio przygotować do okresu spoczynku, przez co przemarzają zimą.

Zabiegiem, który pobudza tuje to wzrostu i pozwala zachować ich pożądany kształt, jest przycinanie. Pędy usuwa się co roku w kilku terminach. Ważna jest przy tym prawidłowa technika oraz dobór narzędzi.