Cięcie bukszpanu: kiedy jak i czym przycinać bukszpan?
Bukszpan to doskonały materiał na żywopłoty i rzeźby roślinne. Można z niego tworzyć najróżniejsze formy. Dowiedz się, kiedy przycinać bukszpan i jak robić to prawidłowo. Jakie narzędzia są najlepsze do kształtowania tego krzewu?
Bukszpan – jakie ma potrzeby i gdzie się sprawdzi?
Bukszpan to długowieczny krzew liściasty, który swoją popularność zawdzięcza odporności na zmienne warunki atmosferyczne oraz wszechstronności zastosowania. Z bukszpanu można tworzyć żywopłoty, ale także topiary, czyli rzeźby ogrodowe. Chętnie jest wykorzystywany także do tworzenia obwódek rabat.
Bukszpan jest bardzo łatwy w uprawie. Preferuje glebę o zasadowym odczynie oraz stanowisko słoneczne lub w półcieniu, ale urośnie prawie wszędzie (wyjątek: tereny podmokłe). Dobrze znosi suszę, nie lubi zaś nadmiernego podlewania. Nawożenie zależne jest od częstości przycinania bukszpanu. Cięcie to bardzo ważny zabieg pielęgnacyjny.
Cięcie bukszpanu – podstawa jego pielęgnacji i dobrego wyglądu
Przycinanie bukszpanu wykonuje się głównie w celu nadania pożądanego kształtu, ale ma to też istotny wpływ na wzrost i gęstość rośliny. Cięcie pobudza krzew do tworzenia zawartego i gęstego pokroju.
Bukszpany dobrze znoszą przycinanie. Dzięki dużej elastyczności pędów i zdolności regeneracyjnej formuje się z nich różne kształty, od figur geometrycznych (kule, stożki, sześciany) po dekoracyjne rzeźby, np. w kształcie przedmiotów lub zwierząt.
To, kiedy ciąć bukszpan zależy od wielu czynników, np. jego zastosowania w ogrodzie, ale zwykle zabieg ten wykonuje się 1–3 razy w roku.
Pierwsze cięcie bukszpanu
Pierwsze cięcie bukszpanu zależy od tego, kiedy został posadzony. Jeżeli było to wiosną, wówczas należy skrócić pędy krzewu od razu po ukorzenieniu się rośliny. Długość cięcia uzależniona jest od tego, czy bukszpany rosną pojedynczo czy w żywopłocie. W pierwszym przypadku skraca się gałązki o ⅓. Natomiast krzewy posadzone w grupach muszą być przycięte o połowę długości pędów. Dzięki temu pojawią się liczne przyrosty.
Jeżeli bukszpany posadzone zostały jesienią, cięcie powinno być przeprowadzone dopiero wiosną. Zbyt późno wykonany zabieg może powodować przemarzanie roślin, ponieważ świeżo skrócone pędy drewnieją powoli, przez co są wrażliwe na niskie temperatury.
Warto też wspomnieć, że najlepsza pora roku na sadzenie bukszpanów to koniec lata – w sierpniu lub na początku września. Zdążą się ukorzenić przed zimą i można je jeszcze przyciąć.
Jak często i w jaki sposób przycina się bukszpan w kolejnych latach?
Ogólna zasada dotycząca tego, kiedy obcinać bukszpan, mówi o 1 do 3 cięć w roku. Jeżeli zabieg wykonuje się raz, to najlepszą porą jest czerwiec. Zwykle jednorazowy zabieg jest wskazany u starszych bukszpanów.
Jeżeli założeniem jest uzyskanie gęstych bukszpanów, warto przez pierwsze 2–3 lata po posadzeniu przycinać krzewy częściej. Najkorzystniej dla rośliny jest wykonywać ten zabieg dwukrotnie, czyli jeszcze przed rozpoczęciem wegetacji (przełom marca i kwietnia) oraz pod koniec czerwca. Pędy należy skrócić o ⅓-¼ długości.
Cięcie 3 razy w roku zalecane jest w przypadku uzyskania skomplikowanych figur formowanych z bukszpanu. Skracanie gałązek powinno nastąpić w marcu, czerwcu i sierpniu. Częste cięcie spowolni wzrost bukszpanów, ale znacznie poprawi przyrost nowych pędów.
Cięcie powinno być wykonane bez szarpania, pewnie i szybko. W przypadku pojedynczych krzewów najpierw przycina się wierzchołki, a następnie boki. Młode rośliny skraca się o ½–⅓ długości. Starsze można przyciąć bardziej, wycinając prawie całe jednoroczne przyrosty pędów. Trzeba pamiętać, że stare bukszpany przycina się rzadziej. Najstarsze gałęzie należy usunąć tylko w szczególnych przypadkach, np. gdy uschną. Trzeba pamiętać o tym, że dobrze się krzewią tylko młode, jednoroczne przyrosty. Starsze zdrewniałe gałęzie wolniej wypuszczają nowe pędy. Przez zbyt głębokie cięcie roślina może przez długi czas pozostawać „łysa”.
Strzyżenie bukszpanów najlepiej wykonywać w pochmurny, ale ciepły dzień. Nie należy tego robić w czasie, gdy świeci słońce. Warto też wiedzieć, że im częściej przycina się bukszpany, tym więcej trzeba je podlewać i nawozić.
Cięcie sanitarne, czyli podstawa pielęgnacji bukszpanu
Cięcia sanitarne to usuwanie suchych, połamanych, przemarzniętych lub zmienionych chorobowo pędów. Tego typu zabiegi pielęgnacyjne wykonuje się przez cały okres wegetacji. Warto jednak zasadnicze cięcie sanitarne wykonać wiosną. Uszkodzone pędy należy obcinać tuż nad zdrowym drewnem, najlepiej nad pąkiem skierowanym na zewnątrz krzewu.
Kiedy ciąć bukszpan: przykładowe terminy cięcia bukszpanu w pierwszych dwóch latach
Częstotliwość i termin przycinania bukszpanów zależy od tego, jaką formę ma mieć krzew i kiedy został posadzony. Dla przykładu, jeżeli ma być uformowany w kształt dekoracyjnej figury, będzie wymagał trzykrotnego cięcia w ciągu roku.
Po posadzeniu bukszpanu wiosną należy poczekać, aż się ukorzeni, i po pewnym czasie skrócić pędy – maksymalnie do kwietnia. Kolejne cięcie należy wykonać w czerwcu, a dodatkowe, które zagęści krzew pod koniec sierpnia. Po zimie, na przełomie marca i kwietnia trzeba wykonać cięcie sanitarne, ale też formujące. I ponownie następne 2 w czerwcu i sierpniu.
Jak formować żywopłot z bukszpanu?
Fot.: Przycinanie żywopłotu
Bukszpan, który ma tworzyć żywopłot, powinien być często przycinany, by wypuszczał dużą ilość młodych przyrostów, a przez to stawał się gęsty. Warto też formować go w kształt trapezu. Dzięki temu światło będzie docierało także do dolnych części krzewu i bukszpan będzie ładnie wybarwiony.
Formowanie bukszpanu w żywopłot to regularne przycinanie. Po posadzeniu należy skrócić pędy o połowę. Podobnie w marcu kolejnego roku. W następnych latach przycinanie bukszpanu powinno być wykonywane 2–3 razy w roku. W tym czasie systematycznie należy usuwać pędy, ale jednocześnie stopniowo zwiększać wysokość oraz szerokość planowanego żywopłotu.
Gdy żywopłot osiągnie zamierzony rozmiar, trzeba zadbać o jego estetyczny wygląd i regularnie usuwać wyrastające pędy. Warto posłużyć się szablonem lub sznurkiem, by krzewy były równo przycięte. Skracanie zaczyna się od boków, przodu i tyłu żywopłotu. Na końcu przycina się górę.
Cięcie bukszpanu w kulkę – to nie takie trudne! Potrzebujesz głównie… czasu
Formowanie bukszpanu w kulę może trwać 4–5 lat lub dłużej. To zależy od zaplanowanej wielkości figury.
- Pierwszym krokiem po posadzeniu rośliny jest skrócenie jej pędów na wysokość 25–30 cm od ziemi.
- W następnych latach przycinanie bukszpanu powinno być wykonywane 3 razy w roku – w marcu/kwietniu, w czerwcu oraz w sierpniu.
- Powiększający się bukszpan należy stopniowo formować w kulę, skracając regularnie pędy – najpierw dolne, potem boczne, a na końcu górne.
Aby uzyskać idealny kształt kuli, można posłużyć się szablonem gotowym lub zrobionym samodzielnie z drutu albo cienkiej siatki.
Czym najłatwiej jest ciąć bukszpan?
Na rynku dostępnych jest wiele narzędzi do przycinania i formowania bukszpanu. Najlepsze do tego celu są nożyce akumulatorowe, które zapewniają komfortową i szybką pracę bez wysiłku. Tym bardziej warto sięgnąć po tego typu urządzenie, gdy w ogrodzie jest żywopłot z bukszpanu lub wiele dekoracyjnych form.
- Warte polecenia do przycinania bukszpanu są nożyce akumulatorowe do żywopłotu z serii HGE marki Kärcher >>
Wyróżniają się nie tylko wygodnym użytkowaniem, ale także precyzyjnym cięciem dzięki ostrzu szlifowanemu diamentowo. W ofercie znajduje się wiele modeli nożyc akumulatorowych.
Lekka konstrukcja i ergonomiczny uchwyt zapewniają w pełni komfortowe i bezwysiłkowe przycinanie bukszpanu. Bezpieczeństwo pracy gwarantuje oburęczny wyłącznik, który chroni przed przypadkowym uruchomieniem nożyc. Dzięki wytrzymałej baterii litowo-jonowej (kompatybilna z platformą bateryjną Kärcher) możliwa jest swobodna praca bez względu na źródło zasilania. Długość cięcia nożyc to 45 cm.
Kärcher wyposażył HGE 18-50 w obracany o 180° uchwyt tylny, aby zapewnić wygodną pozycję roboczą, nawet w pionie. Nożyce akumulatorowe mają także inne praktyczne udogodnienia. Jednym z nich jest funkcja piły, czyli możliwość przecinania nawet grubszych gałęzi. Przyda się zwłaszcza w czasie znacznego przycinania żywopłotu z bukszpanu. Praktyczny zgarniacz zmiata ścięte gałązki, które trafiają na ziemię, a nie do środka żywopłotu. Warto też wspomnieć o dodatkowej osłonie kontrolnej, która chroni ostrze i zapobiega uszkodzeniu budynków i posadzek. Długość cięcia to 50 cm. Nożyce wyposażone są w baterię 18-woltową.
Wyróżniają je 36-woltowa wydajna bateria oraz funkcja dwustopniowej regulacji. Dzięki temu można wybrać maksymalną prędkość albo moc – w zależności od zastosowania. Poziom 1 sprawdzi się do precyzyjnego kształtowania, ponieważ zapewnia wysoką prędkość. Natomiast poziom 2, czyli wysoka moc, jest idealny do cięcia grubszych gałęzi i gęstych żywopłotów. HGE 36-60 to też 60 cm długości cięcia. Poza tym nożyce posiadają: obrotowy uchwyt tylny, zgarniacz do ścinek, osłonę kontrolną oraz funkcję piły.
Czytaj także:
- Najlepsze nożyce do żywopłotu, jakie wybrać? Ranking Kärcher >>
