Skuteczne utrzymanie czystości w przemyśle drzewnym – czym sprzątać wióry, trociny i pył drzewny
Odpylanie w przemyśle drzewnym i meblarskim ma zasadnicze znaczenie dla bezpieczeństwa produkcji i samych pracowników. Trociny, wióry oraz pył drzewny stanowią stałe i realne zagrożenie dla zdrowia. Ponadto substancje te są bardzo łatwopalne lub nawet wybuchowe. Wykorzystując specjalistyczne rozwiązania Kärcher w zakresie odpylania i odkurzania odpadów powstających podczas produkcji drzewnej, można zminimalizować związane z tym ryzyko. Dowiedz się więcej!
Trociny i pyły drzewne – zagrożenie dla zdrowia pracowników
Zakłady przemysłu drzewnego zajmujące się np. produkcją mebli, tarcicy, płyt wiórowych, MDF, sklejek czy opakowań drewnianych zmagają się z problemem odpadów, które są efektem ubocznym procesów technologicznych. W trakcie mechanicznej obróbki (cięcie, frezowanie, struganie, wiercenie, toczenie i szlifowanie) drewna lub płyt meblowych powstaje pył drzewny, trociny oraz wióry. Odpady te nie tylko pogarszają komfort pracy i negatywnie wpływają na maszyny, ale są przede wszystkim szkodliwe dla zdrowia człowieka i stwarzają realne zagrożenie dla życia.
Pył drzewny może przedostać się do płuc, które nie są przystosowane do radzenia sobie z tak drobnymi cząsteczkami. W efekcie narząd ulega uszkodzeniu, co objawia się różnymi chorobami i dolegliwościami. Pył drzewny ma działanie drażniące i uczulające. Wywołuje alergie, nieżyty i podrażnienia błony śluzowej nosa oraz gardła, a nawet zapalenie zatok czy oskrzeli. Z kolei pyły z drewna tropikalnego mogą mieć właściwości toksyczne. Co ważne, badania potwierdziły, że pył drzewny ma działanie rakotwórcze. Ryzyko nowotworów występuje wskutek długotrwałej ekspozycji na pyły drewna twardego (liściastego), lecz także innych gatunków oraz wyrobów z drewna, w tym sklejki i płyt wiórowych lub płyt meblowych (dodatkowo taki pył zawiera opary kleju).
O negatywnym wpływie pyłu drzewnego na zdrowie decyduje wielkość jego cząsteczek, co wiąże się z prędkością ich opadania. Cząsteczki o średnicy powyżej 50 μm osiadają po kilku minutach. Drobinki o średnicy od 5 do 50 μm utrzymują się w powietrzu nawet kilka godzin, natomiast te o wielkości poniżej 5 μm obecne są w powietrzu wdychanym przez pracowników nawet przez kilka dni. Wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla pyłów drewna wynosi 3 mg/m3.
>> Dowiedz się więcej na temat odkurzania i odpylania w przemyśle drzewnym <<
Wybuchowe właściwości pyłu drzewnego – minimalizowanie ryzyka
Pył drzewny jest nie tylko niebezpieczny dla zdrowia, ale ma także właściwości wybuchowe. Duża koncentracja cząsteczek w ograniczonej przestrzeni może doprowadzić do eksplozji. Wiele czynników jest w stanie wywołać zapłon, nie tylko otwarty ogień. Wybuch pyłu drzewnego może zostać spowodowany przez małe zaiskrzenie mechaniczne, oddziaływanie nagrzanych elementów pracujących urządzeń, ładunki elektrostatyczne czy iskra elektryczna.
Trzeba mieć świadomość, że wybuch pyłu drzewnego, który zbiera się np. wokół obrabiarek do drewna, może być niewielki. Jednak jego skutkiem jest uniesienie cząsteczek w pozostałej części zakładu. Ich zapłon powoduje powtórną eksplozję, która może być poważna i spowodować straty materialne, obrażenia ciała, a nawet śmierć pracowników.
W celu minimalizowania ryzyka eksplozji pyłu drzewnego stosuje się instalacje odpylające oraz odkurzacze przemysłowe. Te proste rozwiązania nie tylko zwiększają bezpieczeństwo pracy, ale również ograniczają koszty związane z zakupem urządzeń przeznaczonych dla stref zagrożenia wybuchem. Warto też zwracać uwagę na stan instalacji odpylających.
Obowiązki pracodawcy w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa w przemyśle drzewnym
Bezpieczeństwo i higiena pracy w zakładach obróbki drewna regulowane są przez przepisy. Według Państwowej Inspekcji Pracy obowiązki pracodawcy to:
- Identyfikacja procesów, podczas których dochodzi do obróbki mechanicznej drewna mogącej powodować pylenie.
- Założenie rejestru prac, w trakcie których pracownik jest narażony na oddziaływanie pyłu drzewnego.
- Przeprowadzenie pomiarów stężenia pyłu drzewnego na stanowiskach obróbki drewna.
- Odnotowanie w rejestrze wyników pomiarów zapylenia pyłem drzewnym na poszczególnych stanowiskach pracy.
- Dokonanie oceny ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na pył drzewny.
- Podjęcie odpowiednich działań mających na celu zmniejszenie zagrożeń związanych z pyłem drzewnym.
- Założenie rejestru pracowników zatrudnionych przy pracach powodujących pylenie.
- Obowiązkowe, coroczne składanie pisemnej informacji o substancjach, mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, które występują w zakładzie pracy.
Przeprowadzanie szkoleń pracowników w zakresie:
- ryzyka dla zdrowia, jakie wynika z narażenia na działanie pyłu drzewnego i dodatkowego zagrożenia wynikającego z palenia tytoniu oraz środków ostrożności,
- wymagań higienicznych ograniczających narażenia,
konieczności używania środków ochrony indywidualnej, w tym odzieży - ochronnej.
Działania korygujące i zapobiegawcze mające na celu zmniejszenie zagrożeń związanych z pyłem drzewnym obejmują m.in. takie kroki, jak:
- Zamontowanie urządzeń odciągowych o wydajności nie mniejszej niż 20 m/s na stanowiskach pracy do obróbki mechanicznej drewna (pilarki, frezarki, tokarki, strugarki, szlifierki).
- Wyposażenie pracowników w środki ochrony indywidualnej na stanowiskach pracy powodującej pylenie.
- Systematyczne sprzątanie stanowisk pracy przy pomocy odkurzacza przemysłowego z odpowiednim systemem filtracji w celu usunięcia nagromadzonego pyłu i wyeliminowania pylenia wtórnego.
Odkurzacze przemysłowe do wiórów i pyłu drzewnego
Do zasysania dużych ilości pyłu drzewnego i zanieczyszczeń suchych, takich jak wióry, przeznaczone są odkurzacze przemysłowe Kärcher z linii IVM.
Przykładem urządzenia klasy średniej jest model IVM 60/36-3, który charakteryzuje się maksymalną wydajnością wśród jednostek zasilanych silnikiem jednofazowym z 3 turbinami. Odkurzacz certyfikowany do pracy z pyłami klasy M posiada filtr gwiaździsty z 16 kieszeniami o dużej powierzchni filtracyjnej oraz manualny system oczyszczania filtra z przekładnią. Silny wstrząs usuwa zanieczyszczenia, wydłużając żywotność filtra i zapewniając długi czas pracy bez przestojów.
Zaletą odkurzacza przemysłowego IVM 60/36-3 jest styczny wlot powietrza, który sprawia, że do filtra dociera mniej zanieczyszczeń. Zapobiega to zatykaniu nawet podczas odkurzania ogromnych ilości pyłów lub dużych wiórów i trocin. Dzięki ulepszonej separacji wydłuża się żywotność filtra.
Mobilny odkurzacz do trocin i pyłu wyróżnia się także wytrzymałością. Kolumna filtracyjna wraz ze zbiornikiem o pojemności 60 l wykonane są ze stali nierdzewnej. Dwustronny zbiornik z mechanizmem opuszczania opróżnia się w szybki sposób. Duże koła zapewniają zwrotność i wygodny transport.
Przemysłowe odkurzanie pyłów niebezpiecznych
Kärcher ma w swojej ofercie odkurzacze przemysłowe przystosowane do zasysania pyłów niebezpiecznych, łatwopalnych oraz rakotwórczych.
Model IVC 60/12-1 Ec H Z22 służy do odsysania silnie szkodliwych (w tym rakotwórczych) pyłów klasy H oraz do pracy w strefie 22 zagrożonej wybuchem. Wyróżnia się wysoką efektywnością dwustopniowej technologii filtracyjnej. Wymuszony ruch powietrza, czyli cyklon, powoduje, że siła odśrodkowa oddziela duże i ciężkie zanieczyszczenia bezpośrednio przy wejściu. Poza tym odkurzacz zaopatrzono w płaski filtr falisty o dużej powierzchni.
Odkurzacz przemysłowy wyposażony jest w silnik indukcyjny o wyjątkowo długiej żywotności. Dzięki temu doskonale nadaje się do pracy wielozmianowej i może być wykorzystywany jako urządzenie stacjonarne. Bezpieczne użytkowanie zapewnia m.in. bezpyłowe opróżnianie zbiornika. Ponadto model ten ma trwały zbiornik na zanieczyszczenia o pojemności 60 l ze stali szlachetnej z kółkami oraz wózek transportowy ułatwiający manewrowanie.
Także odkurzacz przemysłowy IVM 60/30 M Z22 przystosowany jest do zasysania dużych ilości niebezpiecznych pyłów klasy M oraz do pracy w strefie 22 (pyły łatwopalne). Zaopatrzony jest w turbinę boczno-kanałową o wysokiej żywotności, która została zaprojektowana do pracy ciągłej, nawet w trybie trójzmianowym. Wytrzymałość zapewniają urządzeniu także korpus i zbiornik ze stali nierdzewnej.
Zaletą modelu IVM 60/30 M Z22 jest wzmocniony oczyszczacz filtra z przekładnią, który umożliwia szybkie i wydajne ręczne czyszczenie filtra. Wydłuża to jego żywotność, redukuje do minimum czas związany z wymianą i ogranicza przestoje w pracy. Warto także dodać, że odkurzacz jest przyjazny dla operatora: wyposażono go w uchwyt na przewód elektryczny i schowek na akcesoria do łatwego przechowywania oraz transportu.
Odpylacze do pyłów niebezpiecznych pochodzenia drzewnego
Systemy odpylające Kärcher z serii RE przeznaczone są do usuwania nieosiadłych pyłów wybuchowych bezpośrednio w miejscu ich powstania podczas obróbki drewna i płyt drewnianych. Urządzenia eliminują ryzyko eksplozji i zapewniają bezpieczeństwo pracy oraz niezawodne działanie maszyn, ograniczając awarie i przestoje.
System odpylania RE 65/75 wytwarzający wydatek powietrza na poziomie 6500 m³/h doskonale nadaje się do odsysania grubych i drobnych pyłów oraz mieszanin pyłów i oparów. Dzięki swojej konstrukcji umożliwiającej pracę w strefie Z22 i bezpłomieniowemu ograniczaniu ciśnienia spełnia najbardziej rygorystyczne wymagania w zakresie ochrony przeciwwybuchowej.
Do efektywnego usuwania pyłów urządzenie wykorzystuje 9 rozmieszczonych poziomo wkładów filtra o całkowitej powierzchni filtracyjnej wynoszącej 108 m². Gwarantuje to długie okresy pracy, także w trybie trzyzmianowym. Ponadto system oczyszczania filtrów przepływu wstecznego zapobiega przestojom i zapewnia stale wysoką moc ssania. Ruchomy wózek i zbiornik na kołach umożliwiają ergonomiczne oraz bezpieczne opróżnianie bez wyjmowania głowicy napędowej.
Inną propozycją jest niskociśnieniowy system do usuwania niebezpiecznych pyłów RE 22/22 o wydatku powietrza na poziomie 2200 m³/h. Dzięki bezpłomieniowemu ograniczaniu ciśnienia i konstrukcji umożliwiającej pracę w strefie Z22, urządzenie spełnia wymagania w zakresie ochrony przeciwwybuchowej. Zaopatrzone jest także w system oczyszczania filtrów przepływu wstecznego, co zapewnia nieprzerwaną pracę bez przestojów. Jeśli natomiast konieczna jest wymiana filtra, przeprowadza się ją wygodnie po stronie czystego powietrza, nie powodując przy tym ponownego zanieczyszczenia.
Bezpieczne usuwanie wiórów i trocin – użyj profesjonalnego odkurzacza Kärcher
Marka Kärcher do szybkiego, doraźnego usuwania większych odpadów obróbki drewna, takich jak wióry i trociny, rekomenduje profesjonalne odkurzacze uniwersalne z serii NT.
Specjalistyczny odkurzacz NT 75/1 Tact Me Te H przeznaczony jest do usuwania niebezpiecznych dla zdrowia pyłów. Spełnia najwyższe europejskie normy bezpieczeństwa dla klasy pyłów H oraz dla zbierania pyłu azbestowego zgodne z regulacjami technicznymi dotyczącymi substancji niebezpiecznych (TRGS 519). Ponadto odkurzacz przystosowany jest do pracy z elektronarzędziami. Jego atutem jest także w pełni automatyczne oczyszczanie filtra Tact, co zapewnia stale wysoką siłę ssania.
Polecany jest również profesjonalny odkurzacz uniwersalny NT 50/1 Tact Te L, który jest certyfikowany do klasy pyłów L. Posiada płaski filtr falisty umieszczony w specjalnej kasecie. Dzięki temu operator nie ma kontaktu z zanieczyszczeniami, a filtr nie uszkadza się podczas wkładania czy mechanicznego oczyszczania.
Zaletą odkurzacza jest opatentowany system automatycznego oczyszczania filtra Tact. Filtr przedmuchiwany jest przez silne uderzenie powietrza zwrotnego co 15 sekund. W efekcie usuwane są zalegające zanieczyszczenia, co umożliwa nieprzerwaną pracę ze stałą, wysoką mocą ssania. Ponadto system Tact oferuje dwustopniową regulację intensywności oczyszczania filtra – Tact mini (do małych i średnich ilości pyłu) oraz Tact max (dla maksymalnej skuteczności odkurzania).
Odkurzacze przemysłowe i systemy odpylające, a nawet uniwersalne odkurzacze NT, to niezastąpione urządzenia do usuwania pyłów podczas obróbki drewna w zakładach stolarskich.
