ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΣΩΣΤΟ ΤΟ ΚΛΑΔΕΜΑ ΤΩΝ ΔΕΝΤΡΩΝ
Όπως συμβαίνει με όλα σχεδόν τα φυτά του κήπου, τα δέντρα και οι θάμνοι χρειάζονται τακτική συντήρηση προκειμένου να δείχνουν όμορφα και να ενισχύεται η ανθοφορία και η καρποφορία τους. Το τακτικό κλάδεμα των θάμνων και των δέντρων ακούγεται κοπιαστικό, ωστόσο είναι αρκετά εύκολο εάν χρησιμοποιείς τα κατάλληλα εργαλεία και έχεις υπόψη σου ορισμένες συμβουλές. Για το σωστό κλάδεμα χρειάζεσαι ένα κλαδευτήρι δέντρων και ένα αλυσοπρίονο – ιδανικά μπαταριοκίνητα – προστατευτική ενδυμασία, γάντια, ενδεχομένως μια σκάλα και ένα χρονοδιάγραμμα στο οποίο θα προσδιορίζεται ποιο είναι το επόμενο ξύλο που πρέπει να κλαδευτεί και πότε.
Το κατάλληλο εργαλείο για το κλάδεμα των δέντρων
Η συντήρηση των δέντρων δεν είναι απαραίτητο να γίνεται από εκπαιδευμένους επαγγελματίες. Με τα κατάλληλα εργαλεία συντήρησης των δέντρων, ακόμα και οι ερασιτέχνες κηπουροί μπορούν να κάνουν πολύ καλή δουλειά. Εφόσον συντηρείς προσεκτικά τα εξαρτήματα συντήρησης μετά από κάθε χρήση, μπορείς να τα αγοράσεΙς μια φορά και να συνεχίσεις να τα χρησιμοποιείς για πολλά χρόνια.
Ένα κλαδευτήρι δέντρων είναι ιδανική επιλογή για το κλάδεμα κλωναριών και κλαδιών με διάμετρο έως και τρία εκατοστά. Τα μπαταριοκίνητα κλαδευτήρια δέντρων διευκολύνουν σε μεγάλο βαθμό την εργασία, καθώς η χρήση τους απαιτεί λιγότερη δύναμη.
Για τα πιο χοντρά κλαδιά, συνιστάται η χρήση ενός αλυσοπρίονου. Τα μπαταριοκίνητα αλυσοπρίονα αποτελούν ιδανική επιλογή για το κλάδεμα των δέντρων, επειδή έχουν μικρότερο βάρος από τα βενζινοκίνητα πριόνια και η χρήση τους δεν συνεπάγεται την έκθεσή σας σε καυσαέρια κατά τη διάρκεια της εργασίας σας. Ωστόσο, η χρήση των αλυσοπρίονων και των ηλεκτρικών πριονιών συνιστάται μόνο εάν οι συνθήκες σου επιτρέπουν να στέκεσαι με ασφάλεια στο έδαφος, εάν είσαι εκπαιδευμένος αναρριχητής δέντρων ή εάν διαθέτεις ανυψωτικό μηχάνημα.
Εύκολο κλάδεμα δέντρων χάρη στην τηλεσκοπική προέκταση
Εάν θέλεις να κλαδέψεις μεγαλύτερους θάμνους και πιο ανεπτυγμένα δέντρα, αυτό συνήθως σημαίνει ότι θα χρειαστείς μια προέκταση. Ένα μπαταριοκίνητο κονταροπρίονο μπορεί να φτάσει σε ύψος ακόμα και τα τέσσερα μέτρα και, χάρη σε έναν ιμάντα ώμου, αυτό σημαίνει ότι ακόμα και οι εργασίες κλαδέματος σε δέντρα μεγάλου ύψους δεν αποτελούν πρόβλημα. Μπορείς να σταθείς στο έδαφος με ασφάλεια και δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσεις σκάλα.
Κατά το κλάδεμα των δέντρων, πρέπει πάντα να διασφαλίζεις ότι το κεφάλι και τα χέρια σου είναι προστατευμένα. Τα γάντια και τα προστατευτικά γυαλιά που σε προστατεύουν από τα θραύσματα ξύλου αποτελούν τον ελάχιστο τυπικό εξοπλισμό. Εάν θέλεις να αφαιρέσεις μεγαλύτερα κλαδιά, θα πρέπει να προστατεύεσαι επιπλέον φορώντας ένα κράνος ή τουλάχιστον να μην στέκεσαι ποτέ κάτω από το κλαδί που πρόκειται να πέσει.
Κατά την εκτέλεση εργασιών συντήρησης δέντρων με αλυσοπρίονο είναι απολύτως απαραίτητη η χρήση προστατευτικού εξοπλισμού ο οποίος αποτελείται από παντελόνι και παπούτσια, προστατευτικά αυτιών και ματιών, καθώς επίσης και γάντια. Επίσης θα πρέπει να τηρείς τυχόν τοπικούς κανονισμούς προστασίας κατά του θορύβου και κανονισμούς σχετικά με την προστασία πτηνών και άλλων ζώων.
Κλάδεμα δέντρου: Πότε πρέπει να κάνεις κάθε εργασία;
Συστάσεις: Ποια περίοδος είναι κατάλληλη για το κλάδεμα κάθε είδους δέντρου;
- Το κλάδεμα μπορεί να λάβει χώρα οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια όλης της χρονιάς, μετά την πρόκληση ζημιών από καταιγίδα ή σε περίπτωση που εντοπίσεις σάπια ή σπασμένα κλαδιά, ή κλαδιά που είναι έτοιμα να κοπούν. Σε αυτήν την περίπτωση προτεραιότητά σου είναι η ασφάλεια.
- Ο χειμώνας είναι η εποχή που εκτελούνται παραδοσιακά τα κλαδέματα καρποφορίας ή εκτόνωσης για τα πυρηνόκαρπα, τα μηλοειδή και τα μούρα. Είναι επίσης μια εποχή που ενδείκνυται για το κλάδεμα των τριανταφυλλιών και την αραίωση των κορυφών των δέντρων, επειδή τα κλαδιά είναι πιο ευδιάκριτα και τα αποθέματα συστατικών είναι συγκεντρωμένα στις ρίζες. Ωστόσο, θα πρέπει να αποφεύγεις το κλάδεμα των δέντρων σε συνθήκες παγετού. Ιδανικά, θα πρέπει να ξεκινάς μεταξύ Ιανουαρίου και αρχών Μαρτίου και ενώ η θερμοκρασία δεν είναι χαμηλότερη των -5 °C.
- Ορισμένα οπωροφόρα δέντρα κλαδεύονται την άνοιξη, όπως για παράδειγμα οι ροδακινιές. Για φυτά που ανθίζουν νωρίτερα, όπως η δαμασκηνιά και η φορσύθια, περίμενε έως ότου κάνει την εμφάνισή του το πρώτο άνθος και στη συνέχεια ξεκίνα το κλάδεμα.
- Μπορείς επίσης να κλαδέψεις τα δέντρα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, προκειμένου να αραιώσεις τις κορυφές τους. Την ίδια περίοδο μπορείς να αφαιρέσεις τους κάθετους βλαστούς νερού από το δέντρο. Μπορείς να κλαδεύεις τις κερασιές κατά τη διάρκεια και μετά το τέλος της συγκομιδής του καλοκαιριού, κάτι που ισχύει και για ορισμένα είδη τα οποία δεν καρποφορούν, όπως οι ιτιές. Αυτήν την εποχή είναι πιο εύκολο να αναγνωρίζεις τις ασθένειες των φύλλων, ενώ οι πληγές κοπής επουλώνονται ταχύτερα. Το καλοκαίρι αποτελεί επίσης ιδανική περίοδο για το κλάδεμα της καρυδιάς.
- Το φθινόπωρο είναι η εποχή των αυτοφυών φυλλοβόλων φυτών και των κωνοφόρων δέντρων. Ορισμένα οπωροφόρα μπορούν επίσης να κλαδεύονται ήδη από αυτήν την εποχή, εφόσον χρειάζεται να δυναμώσουν. Για την ανάπτυξη των βλαστών στα οπωροφόρα, συνιστάται να μην ξεκινάς το κλάδεμα πριν από τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο.
Ωστόσο δεν υπάρχουν γενικές συστάσεις, οι οποίες να ισχύουν για όλα τα είδη ξύλου. Ιδανικά, θα πρέπει να αναζητήσεις μόνος σας συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με τον κατάλληλο χρόνο και τρόπο κλαδέματος για κάθε θάμνο ή δέντρο.
Ποια μέρη αφαιρούνται κατά το κλάδεμα ενός δέντρου;
Το κλάδεμα των θάμνων και των δέντρων αφορά κυρίως την αφαίρεση των άρρωστων και περιττών κλαδιών και κλωναριών. Ενώ στην περίπτωση των καλλωπιστικών θάμνων ο στόχος είναι η διαμόρφωση, το κλάδεμα των οπωροφόρων δέντρων γίνεται αποσκοπώντας στην ενίσχυση της καρποφορίας και της γενικότερης υγείας του δέντρου. Αυτά τα είδη κοπής συχνά διαφοροποιούνται:
Κλάδεμα των φυτών: Προκειμένου να υποστηρίξεις την ανάπτυξη και τη διαμόρφωση της κορυφής του δέντρου, μπορείς να κλαδέψεις τα πρόσφατα φυτεμένα δέντρα αφήνοντας έναν πρωτογενή και έως τρεις δευτερογενείς βλαστούς.
Διαμόρφωση του σχήματος: Συνήθως χρησιμοποιείται για το κλάδεμα θάμνων και χαμηλής βλάστησης σε συγκεκριμένο σχήμα, αλλά και για την αραίωση των κορυφών των δέντρων, την ευθυγράμμιση του φυτού και την αφαίρεση ενοχλητικών κλαδιών ή κλαδιών που αναπτύσσονται σταυρωτά. Μπορείς επίσης να χρησιμοποιήσεις το κλάδεμα διαμόρφωσης για να δημιουργήσεις χώρο, για παράδειγμα απογυμνώνοντας τον κορμό μέσω της κοπής (αφαίρεση των κλαδιών στο τμήμα του κορμού). Προκειμένου να αναπτυχθούν νέοι πλαϊνοί βλαστοί, μπορείς να κοντύνεις τα κλαδιά στο επιθυμητό μήκος μέχρι την αδρανή πλευρά ή τα μπουμπούκια στην κάτω πλευρά (οφθαλμοί).
Κλάδεμα καρποφορίας: Για καλύτερη συγκομιδή, συνιστάται το τακτικό κλάδεμα των οπωροφόρων δέντρων. Κατά την αραίωση των κορυφών των δέντρων, θα πρέπει να αφαιρείς πάντα τους περιττούς βλαστούς εντελώς, έτσι ώστε να μην βλαστήσουν ξανά και με ακόμα μεγαλύτερη πυκνότητα. Στην περίπτωση των μηλιών, κόψε τους διακλαδισμένους βλαστούς που κρέμονται πίσω από έναν νεότερο πλαϊνό βλαστό.
Κλάδεμα εκτόνωσης: Τα κατεστραμμένα κλωνάρια και κλαδιά, όπως για παράδειγμα κλαδιά που έχουν σπάσει μετά από μια καταιγίδα ή εξαιτίας του χιονιού ή έχουν προσβληθεί από παράσιτα, αφαιρούνται. Τα κλαδιά που προκαλούν ανισορροπία επίσης κλαδεύονται. Ιδιαίτερα μετά από κάθε κλάδεμα εκτόνωσης, οι πληγές που έχουν δημιουργηθεί στο δέντρο πρέπει να σφραγίζονται με κερί εμβολιασμού ή άλλο κατάλληλο μέσο.
Το κλάδεμα θάμνων και δέντρων αποτελεί μια παρέμβαση στην ισορροπία ανάμεσα στη μάζα των ριζών και την κορυφή ενός δέντρου. Όσο πιο πολύ κλαδεύεις ένα φυτό, τόσο πιο έντονη μπορεί να είναι η αναβλάστηση. Ουσιαστικά, όλα τα άρρωστα και περιττά κλαδιά και κλωνάρια πρέπει να αφαιρούνται μέσω της διαδικασίας κλαδέματος. Ωστόσο, το ολικό κλάδεμα ενός θάμνου ή ενός δέντρου συνιστάται σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις.
Σωστό κλάδεμα των δέντρων: Τεχνικές κλαδέματος
Μπορείς να κλαδέψεις μικρά κλαδιά που φτάνουν στο ύψος του κεφαλιού χρησιμοποιώντας ένα ψαλίδι κηπουρικής. Για πιο χοντρά κλωνάρια και μικρά κλαδιά με διάμετρο που δεν ξεπερνά τα τρία εκατοστά, συνιστάται η χρήση ενός μπαταριοκίνητου κλαδευτηριού δέντρων. Ο κανόνας παραμένει ο ίδιος – το ψαλίδι κήπου ή το κλαδευτήρι δέντρων πρέπει να τοποθετείται κοντά στη βάση του κλωναριού ή του κλαδιού, έτσι ώστε να αφαιρούνται όλα τα στελέχη του. Αυτή η «τεχνική παράκαμψης» είναι σημαντική προκειμένου να αποφεύγεται η διατήρηση στελεχών ετοιμοθάνατων κλαδιών, τα οποία μπορεί να ευνοήσουν τα παράσιτα και τη σήψη.
Μπορείς να κόψεις τα χοντρά κλαδιά από θάμνους και δέντρα χρησιμοποιώντας ένα αλυσοπρίονο. Αυτό προϋποθέτει τη σχολαστική εφαρμογή μιας τεχνικής κλαδέματος, έτσι ώστε να μην φθείρεις τον φλοιό.
Σε αυτήν την περίπτωση, ο δακτύλιος του κλαδιού, το εξόγκωμα στη βάση του κλαδιού, αποτελεί το σημείο εκκίνησης. Ξεκίνα κάνοντας μια τομή περίπου δύο παλάμες μακριά από τον δακτύλιο του κλαδιού στο κάτω μέρος.
Στη συνέχεια, ξεκίνα τρεις παλάμες μακριά από τον δακτύλιο του κλαδιού και κόψε το κλαδί από πάνω μέχρι να πέσει κάτω.
Συνέχισε κόβοντας εντελώς το στέλεχος του κλαδιού που απομένει στον δακτύλιο του κλαδιού. Για να το κάνεις αυτό, ο ιδανικός τρόπος είναι να τοποθετήσεις το πριόνι ελαφρώς διαγώνια, μακριά από τον κορμό του δέντρου. Ο μεριστικός ιστός που υπάρχει στον δακτύλιο του κλαδιού διασφαλίζει την ανάπτυξη νέου φλοιού πάνω από την επιφάνεια της τομής. Ιδανικά, συνιστάται η σταδιακή κοπή των πιο μακριών, μεγάλων κλαδιών, από έξω προς τα μέσα. Αυτή η διαδικασία παίρνει περισσότερο χρόνο αλλά είναι πιο ασφαλής και έχει το πλεονέκτημα ότι συνεπάγεται λιγότερη δουλειά για εσάς αργότερα, στα πλαίσια της κοπής των ξύλων που κλαδεύτηκαν. Τέλος, το κλάδεμα των δέντρων σημαίνει ότι θα πρέπει να αναλάβεις την απόρριψη των ξύλων που έκοψες.
Συντήρηση των εργαλείων μετά το κλάδεμα του δέντρου
Για να διασφαλίσεις το επιτυχημένο κλάδεμα των δέντρων και την επόμενη φορά, θα πρέπει ιδανικά να προχωρήσεις αμέσως στη συντήρηση των εργαλείων σου.
Ο καθαρισμός της λεπίδας κοπής χρησιμοποιώντας μιας βούρτσα επαρκεί για τη συντήρηση του κλαδευτηριού δέντρων. Για τη διατήρηση της ποιότητας των λεπίδων κοπής συνιστάται το τρίψιμο ή ο ψεκασμός τους με λάδι μηχανής χαμηλού ιξώδους ή λάδι ψεκασμού μετά από κάθε χρήση. Αυτό διασφαλίζει την απαραίτητη λίπανση και προστατεύει το εργαλείο από τη σκουριά. Επίσης, θα πρέπει να ελέγχεις τακτικά ότι οι βίδες και τα παξιμάδια του κλαδευτηριού δέντρων είναι καλά στερεωμένα. Συνιστάται ακόμα η απολύμανση των εργαλείων κήπου μετά από κάθε κλάδεμα, προκειμένου να αποτρέπεται η μετάδοση ορισμένων ασθενειών του ξύλου.
Η συντήρηση του αλυσοπρίονου περιλαμβάνει τον καθαρισμό της αλυσίδας μετά από κάθε χρήση. Η ρητίνη και οι ακαθαρσίες πρέπει να απομακρύνονται χρησιμοποιώντας ένα ειδικό προϊόν καθαρισμού. Το μηχάνημα πρέπει να καθαρίζεται όταν είναι στεγνό χρησιμοποιώντας μια σκληρή βούρτσα, ωστόσο πριν από αυτό απαιτείται η αφαίρεση της μπαταρίας. Η στάθμη λαδιού και η ορθή λίπανση πρέπει επίσης να ελέγχονται. Επαναπλήρωνε πάντα το μηχάνημα με επαρκή ποσότητα λαδιού αλυσίδας, προκειμένου να παρατείνεις τη διάρκεια ζωής τόσο της αλυσίδας όσο και του ιδίου. Ακόμα και αν υπάρχει αρκετή ποσότητα λαδιού αλυσίδας στο δοχείο, συνιστάται η παρακολούθηση της διανομής του λιπαντικού. Προσπάθησε να εντοπίσεις σταγόνες λαδιού θέτοντας το μηχάνημα σε δοκιμαστική λειτουργία για ένα λεπτό με τη λεπίδα να κοιτάει προς τα κάτω πάνω από ένα ανοιχτόχρωμο φόντο, ή σήκωσε προσεκτικά την αλυσίδα μετά από μια δοκιμαστική λειτουργία (Προσοχή: Κίνδυνος τραυματισμού) και έλεγξε τη ράγα οδήγησης πάνω σε μια λεπτή στρώση λαδιού.
Ομοίως, συνιστάται ο έλεγχος και, εάν είναι απαραίτητο, η ρύθμιση της τάσης της αλυσίδας ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ιδανικά πριν από κάθε χρήση – η αλυσίδα δεν πρέπει να κρεμάει. Τα δόντια του αλυσοπρίονου πρέπει να ακονίζονται εκ νέου, εφόσον είναι απαραίτητο, καθώς μια αιχμηρή αλυσίδα διασφαλίζει καλύτερες τομές και μεγαλύτερη ασφάλεια. Για τον σκοπό αυτόν χρησιμοποιείται μια στρογγυλή λίμα, η οποία είναι κατάλληλη για το βήμα της αλυσίδας. Εναλλακτικά, μπορείς να αναθέσεις το ακόνισμα του αλυσοπρίονου σε έναν επαγγελματία. Η λεπίδα του αλυσοπρίονου ενδέχεται να χρειάζεται να απελευθερωθεί από τις γύρω ακμές και να ελεγχθεί προκειμένου να εντοπιστούν τυχόν φθορές μετά τη συμπλήρωση ορισμένων ωρών λειτουργίας και, εφόσον είναι απαραίτητο, να αντικατασταθεί. Μπορείς επίσης να αναθέσεις αυτήν την εργασία σε κάποιον επαγγελματία.
